Άλλο ο Νότης, άλλο ο Σφακιανάκης!
Υπάρχουν ακόμα τραγουδιστές οι οποίοι ξεσηκώνουν παντοιοτρόπως τον κόσμο, είτε χάρη στις επιτυχίες τους, είτε χάρη στις δηλώσεις που έχουν κάνει κατά καιρούς. Ένας από αυτούς, είναι κακά τα ψέματα και ο Νότης Σφακιανάκης, ένας άνθρωπος που έχει καταφέρει να προκαλέσει αμφίσημα συναισθήματα, στο φανατικό (και μη) κοινό του, στο οποίο ανήκει και ο Κώστας Κουτσαυλής
Συντάκτης: Κώστας Κουτσαυλης, 23/1/2016 7:11 μμ
Το άρθρο «πρελούδιο» για το χαλί λουλουδιών που στρώθηκε στα πόδια του Παντελή Παντελίδη, θα ακολουθήσει μια πραγματικά «επίπονη» έρευνα για την περίπτωση του Νότη Σφακιανάκη, ενός ανθρώπου και τραγουδιστή, ο οποίος έχει παίξει ουκ ολίγες φορές με τη «φωτιά», βάζοντας σε κίνδυνο μια καριέρα που κλείνει αισίως εικοσιπέντε (και βάλε) χρόνια στο πεντάγραμμο.Ενός ανθρώπου, που κατά καιρούς έχει προκαλέσει το κοινό αίσθημα με τις δηλώσεις του, αλλά και με (ορισμένα) τραγούδια του.
Κι όμως, αυτός ο τύπος, που μας έχει μιλήσει δημόσια για το «ΙΧΩΡ», για τους εξωγήινους, για την ανωτερότητα της λευκής φυλής, για τις χαμένες πατρίδες, για τη Χρυσή Αυγή, εξακολουθεί να βρίσκεται στο προσκήνιο. Κι όχι μόνο να βρίσκεται σε αυτό, αλλά να είναι αναρριχώμενος στην κορυφή για δυο δεκαετίες. Γιατί; Μήπως βαθιά μέσα μας είμαστε φασίστες; Μήπως τελικά θέλουμε την «Πόλη και την Αγιά Σοφιά» πίσω; Μήπως εν' τέλει γουστάρουμε να είμαστε «πρόβατα»; Κι όμως, το ακροατήριο του Νότη Σφακιανάκη, δεν δείχνει να νοιάζεται για τα πιστεύω του τραγουδιστή, στο σύνολό τους.
Στο νυχτερινό κέντρο που εμφανίζεται φέτος, είδα με τα μάτια μου παιδιά της ηλικίας μου, μια ηλικία που συμβαδίζει με τη δισκογραφική πορεία του ιδίου, αλλά και λίγους μεσήλικες. Είδα κόσμο να γίνεται ένα με τα τραγούδια του, ένα μαγαζί να τραγουδάει με μια φωνή τα ζειμπέκικά του, τις μπαλάντες του, αλλά έμοιαζε να αδιαφορεί (πλην ελαχίστων) για τα όποια «πολιτικοποιημένα» δημιουργήματά του. Είναι κάποιου είδους ομερτά μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού; Μήπως συμμετέχουν και οι δυο πλευρές σε μια συνωμοσία που μας μετατρέπει όλους σιγά σιγά σε «μπουζουκόβιους» και φασίστες;
Γιατί εξακολουθεί να τον αγαπά ο κόσμος;
Η απάντηση είναι απλή. Ο τραγουδιστής Νότης Σφακιανάκης, έχει καταφέρει να παραμείνει ψηλά, προσφέροντας στο κοινό του επιτυχίες και επιτυχίες όλα αυτά τα χρόνια. Από το 1991 έως σήμερα, δεν υπάρχει κατά κοινή ομολογία δίσκος που να πηγαίνει «άπατος» στα σκουπίδια. Το γεγονός αυτό, ο κόσμος το εκτιμάει και το ακολουθεί για τους εξής λόγους.
Πρώτον, επειδή υπάρχει κάποιος άνθρωπος, ο οποίος ως εκπρόσωπος της νέας εποχής του λαϊκού τραγουδιού, που ξεκίνησε από τα τέλη του 80', (με τη σταδιακή απόσυρση/αποχώρηση των προηγούμενων μεγάλων ονομάτων της πίστας) προσφέρει έργον «ευήκοον» για εκείνους. Στην εποχή των εφήμερων ραδιοφωνικών hit, με διάρκεια ζωής τη μια σεζόν, ο Νότης εξακολουθεί να βγάζει κομμάτια διαχρονικά, πράγμα σπάνιο για τις μέρες μας.
Δεύτερον, κατά γενική ομολογία, είναι από τους λίγους σταθερούς τραγουδιστές του σήμερα, από πλευράς φωνητικής. Όταν τραγουδά ζωντανά, πολλές φορές νομίζεις πως εκτελεί πιστά την στουντιακή εκτέλεση του κάθε κομματιού. Πέρα από τις δυνατότητές του σε φωνητικό επίπεδο, για το είδος που τραγουδάει, παραμένει σταθερός. Είτε είναι στο στούντιο, είτε στην πίστα είναι ο ίδιος. Δεν υπάρχει autotune, ούτε κολπάκια στο μιξάζ, παίρνεις Νότη, ακούς Νότη, όχι επεξεργασίες.
Τρίτον, στο πρόγραμμά του, επιλέγει να τοποθετεί πλάι στα τραγούδια του και μερικά του Στέλιου Καζαντζίδη και του Στράτου Διονυσίου. Η διαπίστωση αυτή, σε καμιά των περιπτώσεων δεν προσπαθεί να εξισώσει τον Σφακιανάκη με αυτά τα δύο ιερά τέρατα, αλλά να αναδείξει τον σεβασμό που δείχνει ο ίδιος σε κάποια άτομα που έβαλαν τη σφραγίδα του και άνοιξαν το δρόμο για να μπορεί ο ίδιος να τραγουδά τη σήμερον. Συν τοις άλλοις, προσεγγίζει τα κομμάτια των παλαιών με περισσή σοβαρότητα και σεβασμό.
Η αμφιλεγόμενη προσωπικότητά του
Στον αντίποδα, υπάρχει και η ανθρώπινη βερσιόν του, η οποία με τα χρόνια «τραμπαλίζεται» πότε από εδώ, πότε από 'κει. Δηλώσεις ανεδαφικές, συμπεριφορές που δεν συνάδουν με την ποιότητα των τραγουδιών του, αλλά και μια αίσθηση ανωτερότητας, που δεν πηγάζει ακριβώς από τον ίδιο τον χαρακτήρα του, μα του συναφιού του.
Ο ίδιος άνθρωπος που επέλεξε να διασκευάσει Βάρναλη τη δεκαετία του '90, ξεκίνησε στις αυγές του 2000 να μας μιλά για την Ακρόπολη και το ελληνικό γονίδιο. Ο ίδιος άνθρωπος που φέρεται με σεβασμό στους παλιούς τραγουδιστές, εξυμνώντας τους, αναφέρεται με απαξιωτικά λόγια στους σύγχρονούς του, παρά το γεγονός πως πολλοί έχουν εκφράσει δημοσίως τον θαυμασμό τους προς αυτόν.
Εδώ λοιπόν έρχεται και το πρώτο «δριμύ κατηγορώ» από την πλευρά μου για εκείνον αλλά και για τον κόσμο που τον λοιδωρεί. Κακά τα ψέματα, ο Σφακιανάκης, όπως και αρκετοί συνάδελφοί του, προερχόμενοι από διαφορετικούς μουσικούς «χώρους» όπως το έντεχνο, την ποπ κ.α, δεν πρέπει να αποτελούν για εμάς ινδάλματα. Κι αυτό γιατί η δομή της σημερινής κοινωνίας, περικλείοντας μέσα και τη διασκέδαση, έχει φθαρεί τόσο που δεν αξίζει να πιανόμαστε επ' ακριβώς από το ανθρώπινο πρόσωπο κάθε καλλιτέχνη.
Η νύχτα σε αλλάζει...
Η νύχτα είναι περίεργη. Όσοι δουλεύουν σ' αυτή, δεν τους λες και...καλά παιδιά. Όταν λειτουργείς και προσπαθείς να επιβιώσεις σε ένα χώρο που απαιτεί πλην των προσωπικών σου θυσιών και πληθώρα από χάρες που πρέπει να πραγματοποιήσεις σε τρίτους, φθείρεσαι πανεύκολα.
Δεν μιλάω συγκεκριμένα για τον Νότη, μα όλοι ξέρουμε παραδείγματα διάφορων καλλιτεχνών, και των δυο φύλων, που χρειάστηκε να εναποθέσουν στο «τραπέζι» των διάφορων ατζέντηδων, τα λεφτά τους, το κορμί τους, την αξιοπρέπειά τους με αντάλλαγμα τη δόξα. Έτσι, καταλαβαίνει κανείς πως ο χώρος αυτός δεν γεννά ακριβώς τους «ήρωες» και τα ινδάλματα που θα έπρεπε να έχουμε.
Στον αντίποδα, ακόμα και εκείνοι οι οποίοι ετεροκαθορίζονται ως «κουλτουριάρηδες», (βλέπε Θηβαίος) και έχουν περάσει στην συνείδηση του κόσμου ως «ευαίσθητοι αγωνιστές», έχουν προκαλέσει με τις μπαρούφες τους, που λίγο πολύ είναι επικίνδυνες ως απόψεις. Απόψεις όπως αυτή του Χρήστου Θηβαίου για τους τεμπέληδες, αλλά και πράξεις, όπως η υπουργική καρέκλα που δέχθηκε κάποτε ο Θάνος Μικρούτσικος για χάρη του πολιτισμού, ή τα εκατομμύρια που έβαλε στην τσέπη του ο Γιώργος Νταλάρας για χάρη της Κύπρου.
Φτάνοντας στο συμπέρασμα, κλείνοντας ένα μεγάλο κείμενο (δυστυχώς για εσάς) όπως αυτό, δεν μένει τίποτα άλλο παρά να κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια. Ο κόσμος θα πρέπει να κρίνει καθαρά το έργο κάποιου και όχι τα πιστεύω, (τα οποία πλάκα πλάκα στο καλλιτεχνικό στερέωμα πάνε μαζί με τον άνεμο) καθώς ζούμε σε εποχές οι οποίες προχωρούν έστω και χαλεπά, κουτσά και αναιμικά λόγω κρίσης, με γνώμονα την προβολή και το κέρδος. Άρα, οι καλλιτέχνες, είναι παγιδευμένοι, ή εκούσια παγιδεύονται στους μηχανισμούς των εταιρειών που τους εκπροσωπούν. Διαφωνεί κανείς με αυτό;
Στο καθαρά προσωπικό κομμάτι, διαφωνώ παρασάγγας με τον άνθρωπο Νότη, αλλά σέβομαι, εκτιμώ και ακούω τον καλλιτέχνη Σφακιανάκη. Ως δημοσιογράφο, θα με κολάκευε μια συνέντευξη μαζί του καθώς ο ίδιος έχει πάρα πολλά... περίεργα να πει, αλλά φίλος προσωπικός του ίσως να μην ήμουν ποτέ αν ήταν άλλες οι συνθήκες.
Αλλά δεν μένω σ' αυτό, γιατί ο ίδιος έχει καταφέρει με τη δουλειά του, σταθερά εδώ και πολλά χρόνια να με διασκεδάζει και να μη μ' αφήνει να ξενερώσω ούτε στιγμή με τον μουσικό εαυτό του. Και αυτό είναι που στην τελική κρατάω ως συμπέρασμα, έστω για μένα. Γιατί εν' τέλει, όπως λέει και στο τραγούδι του, «δεν είναι σαν τους άλλους».
Κι όμως, αυτός ο τύπος, που μας έχει μιλήσει δημόσια για το «ΙΧΩΡ», για τους εξωγήινους, για την ανωτερότητα της λευκής φυλής, για τις χαμένες πατρίδες, για τη Χρυσή Αυγή, εξακολουθεί να βρίσκεται στο προσκήνιο. Κι όχι μόνο να βρίσκεται σε αυτό, αλλά να είναι αναρριχώμενος στην κορυφή για δυο δεκαετίες. Γιατί; Μήπως βαθιά μέσα μας είμαστε φασίστες; Μήπως τελικά θέλουμε την «Πόλη και την Αγιά Σοφιά» πίσω; Μήπως εν' τέλει γουστάρουμε να είμαστε «πρόβατα»; Κι όμως, το ακροατήριο του Νότη Σφακιανάκη, δεν δείχνει να νοιάζεται για τα πιστεύω του τραγουδιστή, στο σύνολό τους.
Στο νυχτερινό κέντρο που εμφανίζεται φέτος, είδα με τα μάτια μου παιδιά της ηλικίας μου, μια ηλικία που συμβαδίζει με τη δισκογραφική πορεία του ιδίου, αλλά και λίγους μεσήλικες. Είδα κόσμο να γίνεται ένα με τα τραγούδια του, ένα μαγαζί να τραγουδάει με μια φωνή τα ζειμπέκικά του, τις μπαλάντες του, αλλά έμοιαζε να αδιαφορεί (πλην ελαχίστων) για τα όποια «πολιτικοποιημένα» δημιουργήματά του. Είναι κάποιου είδους ομερτά μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού; Μήπως συμμετέχουν και οι δυο πλευρές σε μια συνωμοσία που μας μετατρέπει όλους σιγά σιγά σε «μπουζουκόβιους» και φασίστες;
Γιατί εξακολουθεί να τον αγαπά ο κόσμος;
Η απάντηση είναι απλή. Ο τραγουδιστής Νότης Σφακιανάκης, έχει καταφέρει να παραμείνει ψηλά, προσφέροντας στο κοινό του επιτυχίες και επιτυχίες όλα αυτά τα χρόνια. Από το 1991 έως σήμερα, δεν υπάρχει κατά κοινή ομολογία δίσκος που να πηγαίνει «άπατος» στα σκουπίδια. Το γεγονός αυτό, ο κόσμος το εκτιμάει και το ακολουθεί για τους εξής λόγους.
Πρώτον, επειδή υπάρχει κάποιος άνθρωπος, ο οποίος ως εκπρόσωπος της νέας εποχής του λαϊκού τραγουδιού, που ξεκίνησε από τα τέλη του 80', (με τη σταδιακή απόσυρση/αποχώρηση των προηγούμενων μεγάλων ονομάτων της πίστας) προσφέρει έργον «ευήκοον» για εκείνους. Στην εποχή των εφήμερων ραδιοφωνικών hit, με διάρκεια ζωής τη μια σεζόν, ο Νότης εξακολουθεί να βγάζει κομμάτια διαχρονικά, πράγμα σπάνιο για τις μέρες μας.
Δεύτερον, κατά γενική ομολογία, είναι από τους λίγους σταθερούς τραγουδιστές του σήμερα, από πλευράς φωνητικής. Όταν τραγουδά ζωντανά, πολλές φορές νομίζεις πως εκτελεί πιστά την στουντιακή εκτέλεση του κάθε κομματιού. Πέρα από τις δυνατότητές του σε φωνητικό επίπεδο, για το είδος που τραγουδάει, παραμένει σταθερός. Είτε είναι στο στούντιο, είτε στην πίστα είναι ο ίδιος. Δεν υπάρχει autotune, ούτε κολπάκια στο μιξάζ, παίρνεις Νότη, ακούς Νότη, όχι επεξεργασίες.
Τρίτον, στο πρόγραμμά του, επιλέγει να τοποθετεί πλάι στα τραγούδια του και μερικά του Στέλιου Καζαντζίδη και του Στράτου Διονυσίου. Η διαπίστωση αυτή, σε καμιά των περιπτώσεων δεν προσπαθεί να εξισώσει τον Σφακιανάκη με αυτά τα δύο ιερά τέρατα, αλλά να αναδείξει τον σεβασμό που δείχνει ο ίδιος σε κάποια άτομα που έβαλαν τη σφραγίδα του και άνοιξαν το δρόμο για να μπορεί ο ίδιος να τραγουδά τη σήμερον. Συν τοις άλλοις, προσεγγίζει τα κομμάτια των παλαιών με περισσή σοβαρότητα και σεβασμό.
Η αμφιλεγόμενη προσωπικότητά του
Στον αντίποδα, υπάρχει και η ανθρώπινη βερσιόν του, η οποία με τα χρόνια «τραμπαλίζεται» πότε από εδώ, πότε από 'κει. Δηλώσεις ανεδαφικές, συμπεριφορές που δεν συνάδουν με την ποιότητα των τραγουδιών του, αλλά και μια αίσθηση ανωτερότητας, που δεν πηγάζει ακριβώς από τον ίδιο τον χαρακτήρα του, μα του συναφιού του.
Ο ίδιος άνθρωπος που επέλεξε να διασκευάσει Βάρναλη τη δεκαετία του '90, ξεκίνησε στις αυγές του 2000 να μας μιλά για την Ακρόπολη και το ελληνικό γονίδιο. Ο ίδιος άνθρωπος που φέρεται με σεβασμό στους παλιούς τραγουδιστές, εξυμνώντας τους, αναφέρεται με απαξιωτικά λόγια στους σύγχρονούς του, παρά το γεγονός πως πολλοί έχουν εκφράσει δημοσίως τον θαυμασμό τους προς αυτόν.
Εδώ λοιπόν έρχεται και το πρώτο «δριμύ κατηγορώ» από την πλευρά μου για εκείνον αλλά και για τον κόσμο που τον λοιδωρεί. Κακά τα ψέματα, ο Σφακιανάκης, όπως και αρκετοί συνάδελφοί του, προερχόμενοι από διαφορετικούς μουσικούς «χώρους» όπως το έντεχνο, την ποπ κ.α, δεν πρέπει να αποτελούν για εμάς ινδάλματα. Κι αυτό γιατί η δομή της σημερινής κοινωνίας, περικλείοντας μέσα και τη διασκέδαση, έχει φθαρεί τόσο που δεν αξίζει να πιανόμαστε επ' ακριβώς από το ανθρώπινο πρόσωπο κάθε καλλιτέχνη.
Η νύχτα σε αλλάζει...
Η νύχτα είναι περίεργη. Όσοι δουλεύουν σ' αυτή, δεν τους λες και...καλά παιδιά. Όταν λειτουργείς και προσπαθείς να επιβιώσεις σε ένα χώρο που απαιτεί πλην των προσωπικών σου θυσιών και πληθώρα από χάρες που πρέπει να πραγματοποιήσεις σε τρίτους, φθείρεσαι πανεύκολα.
Δεν μιλάω συγκεκριμένα για τον Νότη, μα όλοι ξέρουμε παραδείγματα διάφορων καλλιτεχνών, και των δυο φύλων, που χρειάστηκε να εναποθέσουν στο «τραπέζι» των διάφορων ατζέντηδων, τα λεφτά τους, το κορμί τους, την αξιοπρέπειά τους με αντάλλαγμα τη δόξα. Έτσι, καταλαβαίνει κανείς πως ο χώρος αυτός δεν γεννά ακριβώς τους «ήρωες» και τα ινδάλματα που θα έπρεπε να έχουμε.
Στον αντίποδα, ακόμα και εκείνοι οι οποίοι ετεροκαθορίζονται ως «κουλτουριάρηδες», (βλέπε Θηβαίος) και έχουν περάσει στην συνείδηση του κόσμου ως «ευαίσθητοι αγωνιστές», έχουν προκαλέσει με τις μπαρούφες τους, που λίγο πολύ είναι επικίνδυνες ως απόψεις. Απόψεις όπως αυτή του Χρήστου Θηβαίου για τους τεμπέληδες, αλλά και πράξεις, όπως η υπουργική καρέκλα που δέχθηκε κάποτε ο Θάνος Μικρούτσικος για χάρη του πολιτισμού, ή τα εκατομμύρια που έβαλε στην τσέπη του ο Γιώργος Νταλάρας για χάρη της Κύπρου.
Φτάνοντας στο συμπέρασμα, κλείνοντας ένα μεγάλο κείμενο (δυστυχώς για εσάς) όπως αυτό, δεν μένει τίποτα άλλο παρά να κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια. Ο κόσμος θα πρέπει να κρίνει καθαρά το έργο κάποιου και όχι τα πιστεύω, (τα οποία πλάκα πλάκα στο καλλιτεχνικό στερέωμα πάνε μαζί με τον άνεμο) καθώς ζούμε σε εποχές οι οποίες προχωρούν έστω και χαλεπά, κουτσά και αναιμικά λόγω κρίσης, με γνώμονα την προβολή και το κέρδος. Άρα, οι καλλιτέχνες, είναι παγιδευμένοι, ή εκούσια παγιδεύονται στους μηχανισμούς των εταιρειών που τους εκπροσωπούν. Διαφωνεί κανείς με αυτό;
Στο καθαρά προσωπικό κομμάτι, διαφωνώ παρασάγγας με τον άνθρωπο Νότη, αλλά σέβομαι, εκτιμώ και ακούω τον καλλιτέχνη Σφακιανάκη. Ως δημοσιογράφο, θα με κολάκευε μια συνέντευξη μαζί του καθώς ο ίδιος έχει πάρα πολλά... περίεργα να πει, αλλά φίλος προσωπικός του ίσως να μην ήμουν ποτέ αν ήταν άλλες οι συνθήκες.
Αλλά δεν μένω σ' αυτό, γιατί ο ίδιος έχει καταφέρει με τη δουλειά του, σταθερά εδώ και πολλά χρόνια να με διασκεδάζει και να μη μ' αφήνει να ξενερώσω ούτε στιγμή με τον μουσικό εαυτό του. Και αυτό είναι που στην τελική κρατάω ως συμπέρασμα, έστω για μένα. Γιατί εν' τέλει, όπως λέει και στο τραγούδι του, «δεν είναι σαν τους άλλους».